Vùng đất Bù Gia Mập yên bình, nơi ánh nắng mặt trời vàng rực chiếu rọi như tô điểm thêm vẻ đẹp của cảnh vật, có một nông trang nhỏ mà câu chuyện về nó khiến bất kỳ ai đi qua cũng phải trầm trồ khen ngợi. Nông trang bà Tư, một địa chỉ quen thuộc đối với những ai yêu thích sự bình yên và muốn tìm hiểu về văn hóa, cuộc sống của con người nơi đây.

Bước chân vào nông trang, điều đầu tiên chạm vào tâm hồn bạn chính là hình ảnh những hàng cây điều xanh mướt, trải dài ngút ngàn. Đặc biệt hơn cả, nơi đây còn ẩn chứa những cây điều di sản – những cây đã sống qua biết bao thăng trầm của thời gian, gắn bó với bao thế hệ trong gia đình bà Tư.

Hãy cùng chúng tôi khám phá câu chuyện đằng sau nông trang bà Tư, nơi những cây điều di sản không chỉ mang lại bóng mát, quả ngọt mà còn chứa đựng bao câu chuyện về tình yêu, về sự kiên trì và niềm tự hào của một gia đình đã gắn bó với nghề trồng điều từ bao đời nay.

Giữa bạt ngàn của thời gian, cây điều già này đã chứng kiến bao mùa mưa gió, bão táp. Những thử thách của thiên nhiên, từ sâu bệnh hại đến những cơn gió lớn, đã khiến một nửa thân cây điều già này tưởng chừng như phải chịu khuất phục trước số phận. Nhưng không, trong sự tàn phá ấy, sức sống kỳ diệu vẫn âm thầm nuôi dưỡng những mầm non của sự tái sinh.

Trên phần thân, xuất hiện thêm những cây con mọc trực tiếp, tạo nên một đặc điểm độc đáo, phản ánh sức mạnh sinh trưởng độc đáo và khả năng tái tạo không ngừng của cây điều. Những cây con này, dù sinh ra và phát triển trong điều kiện không mấy thuận lợi trên thân mẹ, nhưng chúng vẫn không ngừng vươn lên, ra hoa và kết quả như một minh chứng cho khả năng thích ứng và ý chí mạnh mẽ.

Đây là cây điều di sản số 2 trong số các di sản xanh. Nằm đúng ngay đầu con đường mòn dẫn vào nông trang hạt điều Bà Tư, cây điều này đứng sừng sững với bề dáng đầy uy nghiêm và thách thức của thời gian. với vỏ sần sùi đặc trưng và lớp rêu xanh mọc phủ kín trên thân. Khác biệt với những cây khác, trái của nó chín muộn, một dấu hiệu của sự kiên nhẫn với thời gian. Mặc dù hạt nhỏ hơn so với thông thường, nhưng mỗi hạt đều chứa đựng hương vị đậm đà không kém cạnh.
Ở một góc khác của vườn, có một cây điều già cỗi nổi bật với thân chia làm đôi như 2 bàn tay khổng lồ đang ôm lấy bầu trời. Từ phần thân đó, các nhánh cây mảnh khảnh mà mạnh mõe tỏa ra, bao lấy một góc vườn. Mỗi nhánh cây đều đượm bóng mát, mang theo sức sống mãnh liệt của thiên nhiên, che chở cho đất và những loài sinh vật dưới tán.

Dù hạt của cây điều này nhỏ hơn một xíu nhưng lại vô cùng sai quả. Mỗi mùa thu hoạch, cây điều già này lại khoe sắc thắm của mình bằng hàng ngàn quả điều chín mọng, đem lại năng suất cao cho nông trang.
Dù không phải là những cây lớn nhất hay cao nhất, nhưng cây điều già này mang dáng vẻ riêng – dáng vẻ kiêu hãnh và giá trị văn hóa mà chúng mang lại cho nông trang.

Lá nhỏ, trái nhỏ, hạt nhỏ nhưng đừng vội đánh giá thấp nó vì mỗi bộ phận của cây đều tràn đầy sức sống. Trái ra muộn nhưng mỗi trái điều khi chín đều tỏa ra hương vị đặc trưng, ngọt đậm đà, chứa đựng tinh túy của đất trời, của sự chăm sóc tỉ mỉ và tâm huyết của bà Tư.

Cây này nổi bần bật một góc trời với gốc to, tán xòe rộng, là nơi che chở, là điểm tựa vững chãi cho biết bao thế hệ chim chóc, sinh vật rừng xanh tìm đến làm tổ và sinh sống. Nhân hạt của cây điều này rất đặc, mỗi hạt tuy nhỏ nhưng đều mang trong mình hồn cốt của đất, sự kiên nhẫn, là dấu ấn, là di sản quý giá mà bà Tư muốn gìn giữ.

Đây là cây điều đặc biệt nhất trong số các cây điều cổ thụ tại nông trang. Bà Tư thường hay ví von đó chính là “ cây điều nằm ngủ”.
Cây điều già này có một kiểu dáng nằm rất đặc biệt, sau những ngày tháng cống hiến kề cận bên cạnh Bà Tư từ những năm 1987. Đến bây giờ cây điều già như được trở về với những ngày tháng bình yên thoải mái, cây nằm nghiêng xuống như được nghỉ ngơi sau bao ngày tháng. Thư thả nằm nghỉ và nhìn lớp cây mới mơn mởn đang lớn dần lên.
Đến bây giờ, vào mỗi lần mùa đến, cây vẫn ra trái. Tuy cây ra muộn, trái ít, nhưng chắc hạt, thơm ngọt và đậm đà như được chắt lọc sau bao ngày tháng cống hiến của thuở xuân thì tại nông trang Bà Tư, để rồi về già chỉ còn lại những gì tinh túy và chất lượng nhất.
Những cây điều cổ thụ chính là những cây điều di sản của nông trang Bà Tư vẫn luôn tồn tại xanh mướt và gắn bó lâu đời với mảnh đất Bù Gia Mập đầy thân thương. Đó như là một minh chứng cho lịch sử lâu đời của cái nghề làm hạt điều rang muối từ xưa đến nay của Bà Tư Bình Phước. Từ những dụng cụ thô sơ cho đến hiện tại với những máy móc hiện đại hơn. Nhưng vẫn vẹn nguyên cái truyền thống, cái tinh túy đã gắn bó từ thuở sơ khai cho đến tận bây giờ. Hệt như những cây điều già vẫn luôn vững chãi với lớp bụi thời gian, nhìn đám con cháu lớp lớp sinh sôi, nảy nở và phát triển ngày càng lớn mạnh hơn.