Quả đào lộn hột – chỉ nghe tên thôi đã thấy lạ, phải không? Đây là loại quả còn có không chỉ thu hút người ta bởi cái tên độc đáo mà còn bởi hình dáng và công dụng đặc biệt. Khi nghĩ đến đào lộn hột, nhiều người tự hỏi: vì sao quả này lại được gọi là “đào lộn hột”? Câu chuyện về cái tên thú vị này gắn liền với nguồn gốc, đặc điểm và giá trị dinh dưỡng của nó. Hãy để Bà Tư Bình Phước giúp bạn hiểu rõ hơn về loại quả đặc biệt này nhé!
Qủa đào lộn hột là quả gì?
Quả đào lộn hột chính là cách gọi dân dã của quả điều – một loại quả có nguồn gốc từ các nước nhiệt đới, đặc biệt phổ biến ở khu vực Nam Mỹ và Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, đặc biệt là ở tỉnh Bình Phước nơi được mệnh danh là thủ phủ của cây điều.
Điều khiến quả đào lộn hột trở nên thú vị chính là hình dáng độc đáo của nó. Trái ngược với nhiều loại quả khác, hạt điều không nằm bên trong quả mà lại mọc ra bên ngoài, khiến nó có tên gọi “lộn hột”. Phần quả thịt mọng nước, có màu vàng cam hoặc đỏ, thường được dùng để ép nước hoặc làm thức ăn gia súc, trong khi phần hạt điều lại là loại hạt dinh dưỡng được ưa chuộng trong ẩm thực và rất tốt cho sức khỏe.
Quả đào lộn hột còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau tùy theo vùng miền và ngôn ngữ. Tại Việt Nam, nó thường được gọi là quả điều hoặc hạt điều khi nói về phần hạt có giá trị dinh dưỡng cao. Trên thế giới, đặc biệt trong tiếng Anh, quả này được gọi là cashew (hoặc cashew nut khi nói về hạt), bắt nguồn từ tên gọi của nó trong ngôn ngữ bản địa Brazil là “cajú.” Ngoài ra, ở một số nước châu Á và châu Phi, người ta còn gọi loại quả này là kaju hoặc kashu, tùy theo cách phát âm địa phương. Những tên gọi khác nhau này đều giúp người đọc dễ dàng nhận ra quả đào lộn hột, dù họ bắt gặp nó ở bất cứ đâu trên thế giới.
Quả đào lộn hột không chỉ đặc biệt về hình dáng mà còn nổi tiếng với giá trị dinh dưỡng cao. Hạt điều chứa nhiều vitamin, khoáng chất, và chất béo tốt cho cơ thể, giúp bổ sung năng lượng, bảo vệ tim mạch và cải thiện sức khỏe da, tóc. Đào lộn hột là một món quà thiên nhiên tuyệt vời, vừa độc đáo về hình thức, vừa mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Thành phần dinh dưỡng và công dụng của quả đào lộn hột
Các thành phần dinh dưỡng chính
Quả đào lộn hột, đặc biệt là phần hạt điều, chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu và rất tốt cho sức khỏe. Hạt điều giàu:
- Vitamin: Đặc biệt là vitamin E, K, và một số vitamin nhóm B như B6. Vitamin E là chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của các gốc tự do.
- Khoáng chất: Hạt điều chứa nhiều khoáng chất quan trọng như magiê, sắt, đồng, kẽm và phốt pho. Magiê và sắt hỗ trợ chức năng cơ bắp và hệ thần kinh, đồng thời giúp cải thiện sức khỏe xương và tăng cường miễn dịch.
- Chất béo lành mạnh: Phần lớn là các loại chất béo không bão hòa đơn, có lợi cho tim mạch, giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL).
- Chất xơ và protein: Hàm lượng chất xơ và protein dồi dào giúp tăng cảm giác no, hỗ trợ tiêu hóa và duy trì năng lượng ổn định.
Lợi ích sức khoẻ
Tăng cường sức khỏe tim mạch: Với hàm lượng chất béo không bão hòa lành mạnh, hạt điều giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Các chất chống oxy hóa như vitamin E còn giúp bảo vệ tim mạch, cải thiện lưu thông máu.
Hỗ trợ giảm cân: Mặc dù có hàm lượng calo cao, hạt điều lại chứa protein và chất xơ giúp kéo dài cảm giác no, ngăn ngừa ăn quá mức. Chất béo lành mạnh trong hạt điều cũng hỗ trợ quá trình đốt cháy năng lượng của cơ thể.
Tốt cho da và tóc: Hạt điều cung cấp đồng và các chất béo tốt, giúp duy trì sức khỏe làn da và tóc, tăng cường sản sinh collagen và elastin – những chất quan trọng cho làn da mịn màng, săn chắc.
Cải thiện hệ miễn dịch: Với sự có mặt của kẽm, sắt và magiê, hạt điều đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật và duy trì chức năng thần kinh khỏe mạnh.
Duy trì xương chắc khoẻ: Hạt điều còn là nguồn cung cấp magiê và canxi – hai khoáng chất quan trọng cho sức khỏe xương. Magiê giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, từ đó hỗ trợ duy trì mật độ xương và giảm nguy cơ loãng xương.
Cải thiện hệ tiêu hoá: Chất xơ: Hạt điều chứa một lượng chất xơ tốt, hỗ trợ hệ tiêu hóa bằng cách thúc đẩy quá trình co bóp ruột và tăng cường sức khỏe ruột già. Chất xơ giúp giảm táo bón, cải thiện chức năng đường ruột và ngăn ngừa các vấn đề tiêu hóa.
Ứng dụng trái hạt điều trong công nghiệp thực phẩm
Công nghiệp thực phẩm: Hạt điều được sử dụng rộng rãi để chế biến dầu điều, bơ điều – những sản phẩm này có hương vị thơm ngon và dễ sử dụng trong nhiều món ăn. Dầu điều, giàu chất béo lành mạnh, được dùng như một loại dầu ăn chất lượng cao hoặc làm gia vị cho các món salad, bánh, và nhiều công thức nấu ăn khác.
Chế biến snack và sữa hạt: Hạt điều còn được dùng để làm snack rang muối, snack không đường cho người ăn kiêng, và sản xuất sữa hạt điều – thức uống dinh dưỡng thích hợp cho người không dung nạp lactose và người ăn chay.
Cách sử dụng quả đào lộn hột trong ẩm thực
Dù không phổ biến bằng hạt điều, phần thịt của quả điều vẫn có nhiều ứng dụng trong công nghiệp thực phẩm nhờ hàm lượng dinh dưỡng và hương vị độc đáo. Thịt quả điều chứa nhiều vitamin C và có vị ngọt thanh pha lẫn chua nhẹ, phù hợp để chế biến nước ép. Ở nhiều nơi, nước ép quả điều được sản xuất thành các loại đồ uống giải khát bổ dưỡng.
Ở Brazil, Ấn Độ và một số nước Nam Á, quả điều được lên men để sản xuất rượu. Rượu từ quả điều có tên là “Cajuína” ở Brazil và “Feni” ở Ấn Độ. Quá trình lên men giúp tạo ra hương vị đặc trưng, làm nổi bật vị ngọt và chua nhẹ của quả. Loại rượu này được xem như một đặc sản và là thức uống truyền thống ở các quốc gia trồng điều.
Phần bã quả điều sau khi ép nước thường được dùng làm thức ăn cho gia súc, gia cầm. Do chứa lượng protein và khoáng chất tốt, phần thịt quả điều giúp bổ sung dinh dưỡng cho các loại động vật nuôi.
Quả điều không chỉ được dùng trong công nghiệp thực phẩm mà còn là một nguyên liệu phổ biến trong ẩm thực. Các món ăn được chế biến từ trái điều đôi khi vẫn còn lạ lẫm đối với nhiều người, nhưng khi đã biết có lẽ bạn sẽ ăn liên tục, không muốn dừng đũa! Nào là điều nấu canh chua, điều trộn gỏi gà, điều trộn muối ớt, điều kho cá, điều xào sả ớt, điều muối, nước mắm điều…
Bà Tư hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn đã hiểu thêm về cái tên thú vị “đào lộn hột” và những công dụng tuyệt vời mà loại quả hạt này mang lại. Mong rằng lần tới khi cầm trên tay quả điều và hạt điều rang muối Bình Phước, bạn sẽ cảm nhận được trọn vẹn hơn giá trị của quả điều – món quà thiên nhiên dành tặng cho sức khỏe của chúng ta.
Xem thêm: Cây điều là hạt trần hay hạt kín?